Column: geen foto, geen deal
In dit artikel:
De gebruikelijke halfjaarlijkse fotosessie van de koninklijke familie - lang gezien als onderdeel van een ongeschreven ruil tussen RVD en pers - ontbreekt dit jaar zonder nadere uitleg. Waar die geregisseerde momenten traditioneel dienen als tegenprestatie voor de mediacode (de afspraak dat de pers de Oranjes in privétijd met rust laat), is er nu geen ‘handdruk’: geen foto, geen expliciete bevestiging van die wederkerigheid.
Historisch waren de foto’s vaste rituelen: de winters in Lech, later verplaatste sessies vlak voor kerst in locaties als de Nieuwe Kerk, het Begijnhof of voor Huis ten Bosch. In de praktijk verdwenen vaste settings al omdat het moeilijker werd om het gezin compleet te krijgen: drie dochters met uiteenlopende agenda’s maakten gezamenlijke foto’s lastiger. Toch bood het halfjaarlijkse plaatje voorspelbaarheid en toegang in ruil voor privacy. Dit najaar is die routine doorbroken, ook al zijn de Oranjes naar verwachting wél met kerst bijeen op Kasteel Drakensteyn en vliegt het gezin in die periode.
De column wijst erop dat de mediacode geen juridisch contract is maar een eenzijdig door de RVD opgestelde, op wederkerigheid berustende afspraak. Media houden zich eraan omdat ze daar iets concreets voor terugkrijgen: geplande momenten van zichtbaarheid en voorspelbaarheid. De eenzijdige opschorting van een fotomoment zonder toelichting verandert die symboliek; het overstijgt een puur logistiek probleem en wordt een communicatieve keuze met mogelijke gevolgen voor de relatie tussen paleis en pers.
Juridisch blijft gelden dat publieke figuren minder aanspraak op absolute privacy hebben — rechters hebben dat eerder bevestigd — maar de praktische afspraak van de mediacode was bedoeld om de dochters de ruimte te geven op te groeien zonder permanente pressing van fotografen. 2025 markeerde twee mijlpalen: twintig jaar mediacode en de jongste dochter die 18 werd. Volgens de column is ook die fase voorbij; het wegblijven van de foto werpt de vraag op of de ongeschreven deal nog bestaat.